Kanus-a man? Hapit na, paabot lang ta. Ang tinuod, layo pa gyod sa tinuod. Hinoon wa nagpasabot nga di na matinood. Kinahanglan lang gyod nga tinuod-on.
Sa pagkakaron, ang House Bill No. 40801, wa pa kaayo naka-irog. Hinoon dili ang kapaspas sa paglihok sa gipasakang balaodnon ang sukdanan. Ang pirma sa presidente nga mohimong Republic Act sa usa ka House Bill mao ang pinakatumoy nga maoy atong gusto makab-ot.
Ang House Bill No. 4080, buena manong giduso ni Rep. Jeyzel Victoria C. Yu (2nd district, Zamboanga del Sur) ug Rep. Divina Grace C. Yu (2nd district, Zamboanga del Sur) niadtong Agosto 24, 2022 – bag-o pa lang nagsugod ang 19th Congress. Ang Zamboanga del Sur State University (ZDSSU) mao unya ang unang university sa probinsiya sa Zamboanga del Sur.
Sa pamahayag ni Congresswoman Divina Grace Yu atol sa pakigpulong uban ang sakop sa local media niadtong Marso 2023, subli nga gipasabot sa kongresista ang ka-importate sa paghimong university sa JH Cerilles State College. Mipasalig siya nga makalusot kini nga balaodnon.
Hinaut pa unta aron nga ang House Bill No. 4080 dili mapareho sa kapalaran sa House Bill No. 49402 (pag-usab sa JHCSC ngadto sa ZDSSC o Zamboanga del Sur State College)3 nga mipilit sa Senado og nahanaw pagkahuman sa 18th Congress. Daghan na ra ba unta ang excited ato. Hinoon daghan man sab ang wa naka-uyon nga ilisan ang ngalan.
Ang Zamboanga del Sur State University (ZDSSU) mao unya ang mag-abli sa mga daghan opportunities. og mas mapaladan og mapalig-on ang mga academic offerings og ang research and extension services.
Nasayod na man ta nga ang funding para sa mga state colleges and universities (SUCs) nag-gikan gyod sa national government (as determined by congress) mao nga maingon nako nga mas bintaha ang mga SUCs (in terms of budget and operational capabilities) kaysa mga local college and university (LCU) ug uban pang mga government schools (OGS, CSI, Special HEIs).
Ang atong pangagamhanang probinsiyal kasamtangang nag-operate og usa ka local college, ang Zamboanga del Sur Provincial Government College. Kahinumduman nga adunay campus kaniadto ang Western Mindanao State University (WMSU) sa Dumingag, Zamboanga del Sur (nga kanhi Zamboanga del Sur Agricultural College)4 pero mas gipaboran sa probinsiya ang JH Cerilles State College og milampos gyod kini sa pag-take-over sa WMSU – Dumingag Campus. Nagpabilin ang mga External Studies Unit (WMSU – ESU) sa pilila ka lugar sa Zamboanga del Sur.
Kung naa nay state college ang Zamboanga del Sur og aduna pa gyo’y local college, og naa pa man sab ang WMSU – ESU, nganong kinahanglanon pa man nato ang Zamboanga del Sur State University (ZDSSU)?
Tinuod nga parehong ginagahina’g budget sa national government ang state college og ang mga state universities apan dako’g bintaha ang state universities. Sa pagtoon nga gihimo sa School of Economics. De La Salle University (DLSU) napakita ang dakong bintaha sa mga state universities.
State universities are found to be more cost efficient than state colleges, a fact attributable in part to their larger scale and scope of operation. Calculations show that state universities are characterized by economies of scale and scope, while state colleges are not. This has significant implications for their educational function.
The cost efficiency of state universities and colleges in the Philippines, The Philippine Review of Economics
Vol. L No. 2, December 2013 pp. 83–1045
Ang Zamboanga del Sur abunda sa mga natural resources. Ang agriculture og fisheries mao ang mga lig-ong drivers sa ekonomiya ug pagpalambo sa probinsiya. Angayan lang nga naay dako unta nga university aron maoy manguna sa mga research and development para sa mga kaalam og teknolohiya nga maoy motubag sa panginahangla sa katawhan.
Dili hinoon ora-orada nga mahimong university ang atong state college kay aduna pa man mga gikinahanglang i-comply. Apan dili na maoy atong problemahon. ang atong padayong lauman mao nga ma-umol ang balaod aron.
Kanus-a pa kaha mahimugso ang Zamboanga del Sur State University?
Ambot lang!
- House Bill No. 4080 AN ACT CONVERTING THE JH CERILLES STATE COLLEGE (JHCSC) IN MATI, SAN MIGUEL, PROVINCE OF ZAMBOANGA DEL SUR, INTO A STATE UNIVERSITY TO BE KNOWN AS THE ZAMBOANGA DEL SUR STATE UNIVERSITY (ZDSSU), AND APPROPRIATING FUNDS THEREFOR ↩︎
- House Bill No. 4940, AN ACT RENAMING THE J.H. CERILLES STATE COLLEGE IN THE MUNICIPALITY OF SAN MIGUEL, PROVINCE OF ZAMBOANGA DEL SUR, AS THE ZAMBOANGA DEL SUR STATE COLLEGE, AMENDING FOR THE PURPOSE REPUBLIC ACT NO. 9159, ENTITLED ‘AN ACT CONVERTING THE J.H. CERILLES POLYTECHNIC COLLEGE IN THE MUNICIPALITY OF SAN MIGUEL, PROVINCE OF ZAMBOANGA DEL SUR INTO A STATE COLLEGE TO BE KNOWN AS THE J.H. CERILLES STATE COLLEGE, APPROPRIATING FUNDS THEREFOR AND FOR OTHER PURPOSES ↩︎
- Zambo del Sur rep files bill to rename state college The Manila Times (December 10, 2020) ↩︎
- BATAS PAMBANSA BLG. 385, April 14, 1983 AN ACT CONVERTING THE ZAMBOANGA DEL SUR NATIONAL AGRICULTURAL SCHOOL IN THE MUNICIPALITY OF DUMINGAG, PROVINCE OF ZAMBOANGA DEL SUR, INTO A COLLEGE TO BE KNOWN AS THE ZAMBOANGA DEL SUR AGRICULTURAL COLLEGE. ↩︎
- The cost efficiency of state universities and colleges in the Philippines, The Philippine Review of Economics Vol. L No. 2, December 2013 pp. 83–1045 ↩︎
Ambot lang! 